Từ đó trở đi, cùng với đường Hồ Chí Minh trên bộ, đường Hồ Chí Minh trên biển với những đoàn tàu không số, những con người quyết chí ra đi nhiều khi không trở lại đã ngày đêm vượt qua bom đạn chi viện cho chiến trường miền Nam và trở thành con đường của huyền thoại.

Trong suốt 14 năm kể từ ngày chính thức đi vào hoạt động đến ngày thống nhất đất nước, những đoàn tàu không số đã vận chuyển hơn 150.000 tấn vũ khí, trang thiết bị cùng đưa hàng chục ngàn lượt cán bộ từ miền Bắc vào chi viện kịp thời cho chiến trường miền Nam. Trong các chuyến đi, Ðoàn tàu không số phải đối diện với rất nhiều hiểm nguy do sự đánh phá của quân thù.

Tàu không số đang thực hiện hải trình trên biển (Ảnh tư liệu)

Trong bối cảnh chiến trường miền Nam đang cần rất nhiều vũ khí và đạn dược, việc mở con đường Hồ Chí Minh trên biển để chi viện kịp thời cho miền Nam thể hiện tầm nhìn chiến lược và tài thao lược trong nghệ thuật quân sự của Ðảng và Quân đội nhân dân Việt Nam. Vận tải biển khi ấy vô cùng nguy hiểm và gian nan nhưng lại có ưu thế tuyệt đối về tốc độ và thời gian. Nếu như vận chuyển bằng đường bộ phải mất mấy tháng trời mới tới nơi thì vận chuyển bằng đường biển thông thường chỉ mất khoảng một tuần. Ðặc biệt hơn cả là ở chiến trường miền Nam khi ấy, do điều kiện giao thông rất khó khăn nên một số nơi không thể tiếp cận được vũ khí, đạn dược nếu vận chuyển bằng đường bộ. Tỷ lệ thất thoát mà Tổng Quân ủy khi ấy cho phép là 50%, có nghĩa chỉ cần một nửa sổ vũ khí đạn dược vận chuyển đến được chiến trường đã là thắng lợi. Thế nhưng, đường Hồ Chí Minh trên biển đã đưa 93% hàng hóa vận chuyển tới đích. Công sức bỏ ra lại không phải tiêu tốn nhiều, nếu đường bộ, 100 tấn vũ khí, đạn dược cần cả trăm người thì đi bằng đường biển chỉ cần 10 - 15 người.

Bởi những chiến công đặc biệt xuất sắc nên chỉ mới ra đời 6 năm, năm 1967, Ðoàn 125 Hải quân đã được Quốc hội, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ nhất, với đánh giá: “Chiến đấu trên vùng biển của Tổ quốc, luôn luôn đương đầu với địch và vật lộn với sóng to, gió lớn, càng gặp khó khăn nguy hiểm, cán bộ càng bình tĩnh, dũng cảm, mưu trí, chiến sĩ càng ngoan cường, linh hoạt trên dưới đoàn kết một lòng, hoàn thành xuất sắc trong mọi tình huống”. Với chiến trường miền Nam khi ấy, một viên đạn, một khẩu súng là rất quý giá, với hàng ngàn tấn vũ khí được chuyển bằng đường biển đến chiến trường có tầm quan trọng đặc biệt, mang ý nghĩa sống còn đối với cuộc chiến đấu của quân, dân ta ở các chiến trường Nam bộ và Nam Trung bộ. Ðặc biệt, từ các chuyến tàu không số này có nhiều vũ khí mới, hiện đại so với lúc bấy giờ đã làm thay đổi cục diện trên chiến trường giữa ta và địch góp phần làm nên những chiến thắng vang dội như: Ấp Bắc, Ðầm Dơi, Bình Giã...

Tháng 5-2011, kỷ niệm 50 năm Ðoàn tàu không số, nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu đã phát biểu: “Chỉ với phương tiện thô sơ, lòng dũng cảm, tình nguyện hy sinh cùng sự khéo léo, linh hoạt, những cựu binh Ðoàn tàu không số đã góp phần quan trọng làm nên chiến thắng của dân tộc ta”.

Hồng Phúc