Dự án đưa điện lưới quốc gia về vùng đồng bào Khmer - Ảnh - Thanh Quang

          Những con số biết nói

            Mười năm qua ngành điện đã đầu tư nhiều công trình, dự án điện trên địa bàn với tổng giá trị 815,7 tỷ đồng, khối lượng 715km đường dây trung thế, 1.840km đường dây hạ thế, tổng công suất trạm phân phối 98 MVA.

          Từ khi mới tách ra từ tỉnh Cửu Long (tháng 5/1992), hệ thống điện tỉnh Trà Vinh hầu như “không có”, chỉ có duy nhất 01 trạm biến áp trung gian 6 MVA/66 kV, còn đến trên 90% ấp, xã và hơn 91,4% số hộ dân “trắng điện”, sản lượng điện thương phẩm không quá 20 kWh/người/năm. Với quyết tâm “điện đi trước một bước”, ngành điện chủ động tìm kiếm đối tác, nguồn vốn đầu tư cho lưới điện, đẩy nhanh chương trình điện khí hóa nông thôn, bằng các nguồn vốn: Vốn đầu tư của ngành điện (vốn Khấu hao cơ bản), Jibic, WB, AFD, ADB … Lãnh đạo Công ty Điện lực tham mưu lãnh đạo tỉnh đẩy nhanh tiến độ các công trình điện về nông thôn: Năm 1995-1996 tỉnh ứng vốn hơn 11 tỷ đồng xây dựng mới 4 công trình trung thế 22 kV trên 100 km kéo liên xã (11 xã) và năm 1996 điện khí hóa xã Ngũ Lạc huyện Duyên Hải, xã vùng đồng bào dân tộc Khmer được điện khí hóa đầu tiên của tỉnh; Từ năm 1998 - 2006 triển khai nhiều công trình điện khí hóa, đầu tư phát triển lưới điện về hơn 75 xã, số tiền trên 288 tỷ đồng; Kéo điện vượt sông Tiền đưa điện lưới về 2 xã cuối cùng của tỉnh (xã cù lao Hòa Minh và Long Hòa năm 2004); kéo điện vượt sông Hậu cấp điện cho 2 ấp cù lao Tân Quy và Tân Quy 1 xã An Phú Tân huyện Cầu Kè, kéo điện về cù lao Long Trị, xã Long Đức, thành phố Trà Vinh ...

          Nhờ các dự án công trình lưới điện được đầu tư và xóa hộ câu đuôi (trên 5.391 hộ, số tiền 16,4 tỷ đồng), lưới điện ở Trà Vinh tiếp tục được mở rộng đến tận vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc. Số hộ sử dụng điện đạt 99,02%, trong đó số hộ nông thôn đạt 98,89%, qua 10 năm tỷ lệ hộ dùng điện tăng trên 7,92% và có 85/85 xã đạt tiêu chí số 4 về điện xây dựng nông thôn mới.

Lắp điện cho hộ Khmer nghèo ở thành phố Trà Vinh - Ảnh Bá Thi

          Điện về đổi thay vùng đồng bào dân tộc, có nhiều xã nông thôn mới

          Dự án cung cấp điện cho các hộ dân chưa có điện chủ yếu là đồng bào Khmer, tổng vốn đầu tư 469,7 tỷ đồng, triển khai gồm 3 giai đoạn, khởi công ngày 05/7/2011, hoàn thành tháng 8/2016 cấp điện cho 34.926 hộ dân trên địa bàn 83 xã của 07 huyện, 01 thị xã, trong đó có hơn 70% số hộ dân là đồng bào dân tộc Khmer được hưởng thụ từ dự án này. Lưới điện về truyền thêm nguồn năng lượng mới, làm thay da đổi thịt một vùng quê, bộ mặt của phum sóc giờ đã khác xưa, ngoài mục đích sinh hoạt bà con còn có điều kiện phát triển sản xuất.

          Về vùng đồng bào Khmer huyện Cầu Ngang, điều chúng tôi ghi nhận là sự thay đổi nhanh chóng. Lưới điện đã làm cho vùng quê đổi thay từng ngày. Nông dân Thạch Dương, ấp Sóc Giụp, xã Long Sơn, Cầu Ngang kể về cuộc đời của hàng ngàn nông dân quê mình “Vùng đất trước hoàn toàn nhiễm mặn, khi chưa có điện đời sống người dân rất khó khăn, không xem tin tức thời sự trên ti vi được, tinh thần đã thiếu thốn, còn vật chất thì càng khó khăn hơn, có đất nhưng canh tác không hiệu quả. Khi dự án cấp điện cho đồng bào Khmer hoàn thành, tôi mở rộng sản xuất ngoài canh tác lúa ra, trồng trên 100 gốc chanh, thu nhập thêm hiện nay cũng được từ 200.000 - 300.000 đồng/ngày".

          Long Sơn là xã nghèo của huyện Cầu Ngang, với 3.629 hộ, trong đó hộ dân tộc Khmer chiếm trên 50% và mười năm trước tỷ lệ số hộ sử dụng điện ở xã chỉ đạt từ 50 - 60%. Ông Lư Minh Thông, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Long Sơn cho biết: 5 năm trở lại đây, nhờ có điện xã Long Sơn thay đổi đi lên, sản xuất luân canh đạt hiệu quả kinh tế cao, vùng đất này trước kia trồng lúa, nay chuyển sang nhiều mô hình nổi bật như: chuyển cây màu xuống chân ruộng, xây dựng vùng sản xuất lúa chất lượng cao và hình thành những cánh đồng tôm, tỉ lệ hộ trồng màu và nuôi tôm tăng nhanh. Trước đây mỗi hộ trồng màu chỉ được khoảng 1.000 – 2.000 m², khi có điện dùng tưới tiêu số diện tích canh tác tăng lên, nuôi tôm phát triển, toàn xã nuôi trên 500 ha đất nuôi tôm… Đời sống người dân được nâng lên, kinh tế tăng trưởng bình quân từ 12-14%/năm; thu nhập bình quân đầu người đạt 43,2 triệu đồng/người/năm. Hiện nay, xã đạt 11/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, riêng tiêu chí số 4 về điện đạt cách đây 3 năm, dự kiến năm 2022 phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới.

          Nhờ đẩy mạnh đầu tư phát triển lưới điện, đến nay Trà Vinh có 70/85 xã đạt 19/19 tiêu chí nông thôn mới; huyện Tiểu Cần và huyện Cầu Kè đạt chuẩn huyện nông thôn mới; thị xã Duyên Hải hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

          Điện về làng nghề khởi sắc, kinh tế nông thôn phát triển

          Trở lại Trà Cú, đây là huyện có trên 60% đồng bào dân tộc Khmer. Mười năm gần đây ngành điện đầu tư phát triển các dự án công trình điện, đặc biệt dự án cấp điện cho đồng bào Khmer. Các làng nghề ngày càng khởi sắc, toàn huyện có 03 làng nghề (Làng nghề dệt chiếu Hàm Tân; Làng nghề tiểu thủ công nghiệp Đại An; Làng nghề tiểu thủ công nghiệp Hàm Giang). Hàng năm sản xuất trên 680.000 sản phẩm các loại, giải quyết việc làm cho trên 3.270 lao động.

          Ông Thạch Trì Cảnh, ấp Trà Tro B, xã Hàm Giang, có gần 50 năm trong làng nghề gia truyền này từ đời ông bà, cha mẹ và đến nay cho biết: Khi chưa có điện, làng nghề hoạt động nhỏ lẻ theo thời vụ, hơn 5 năm nay điện lưới kéo về, tôi đã kết hợp sử dụng máy móc thay thế thủ công, sản phẩm làm ra đẹp và nhiều, nhanh chóng được người tiêu dùng đón nhận và sản phẩm đã vượt qua khỏi “lũy tre làng”, cùng với hơn 20 kiểu mẫu salon, bộ bàn ghế được thiết kế đã vươn tới thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh lân cận.

          Ông Võ Minh Cầm - Phó Giám đốc Sở Công thương Trà Vinh khẳng định: Những nỗ lực của ngành điện trong việc đưa điện lưới quốc gia đến vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc Khmer tỉnh Trà Vinh qua nhiều năm, đã góp phần đổi thay, có nhiều xã nông thôn mới và làng nghề khởi sắc, kinh tế nông thôn, vùng đồng bào dân tộc phát triển. Có thể nói “Điện” là yếu tố không thể thiếu được trong việc phát triển kinh tế của tỉnh, nhất là khu vực nông thôn, vùng đồng bào dân tộc.

Đặng Huy Hoàng  - Công ty Điện lực Trà Vinh