1. Mỹ - Nga cạnh tranh khốc liệt hơn ở Trung Đông sau khi xung đột ở Ukraine bùng phát

Ai Cập được cho là đang cân nhắc gửi hàng chục nghìn tên lửa cho Nga và tình báo Nga tuyên bố UAE là đối tác gần gũi mới của họ, trong khi Israel tuyên bố không cung cấp vũ khí sát thương cho Kiev trong cuộc xung đột Nga - Ukraine. 

Những nội dung như vậy được tiết lộ trong một loạt tài liệu bị rò rỉ của Mỹ gần đây đã khiến Washington lo lắng, nhấn mạnh thách thức mà nước này phải đối mặt trong việc thuyết phục các nước Trung Đông hoàn toàn ủng hộ Ukraine trong cuộc đối đầu với Nga. Điều đó đặc biệt đúng khi các nhà lãnh đạo ở khu vực này ngày càng bày tỏ lo ngại rằng Mỹ không có cam kết với họ.

Các quan chức Mỹ phủ nhận rằng Washington đang từ bỏ Trung Đông, chỉ ra sự hiện diện quân sự lớn của Mỹ và các mối quan hệ an ninh mạnh mẽ ở đó. Tuy nhiên, các tài liệu mật bị rò rỉ của Lầu Năm Góc cho thấy nhiều quốc gia trong khu vực đang ủng hộ Nga trong bối cảnh lo ngại về một khoảng trống do Mỹ để lại.

Bên cạnh đó, các đối tác Trung Đông của Mỹ cũng lo lắng về vị thế của họ trong cuộc cạnh tranh ngày càng tăng giữa Washington và Bắc Kinh. Mối quan ngại này họ đang tiếp diễn dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden, người coi một Trung Quốc đang trỗi dậy là mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với ảnh hưởng của Mỹ. Trung Quốc thậm chí gần đây còn làm môi giới cho việc nối lại quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran.

Nhưng ảnh hưởng của Nga ở Trung Đông, nơi nước này có sự hiện diện quân sự ở những nước như Syria, cũng rất đáng kể. Và cuộc xung đột ở Ukraine đã dẫn đến sự cạnh tranh thậm chí còn căng thẳng hơn giữa Washington và Moskva để giành được sự ủng hộ - hoặc ít nhất là sự trung lập thực sự - từ các quốc gia Trung Đông, nơi vẫn là nguồn cung cấp năng lượng toàn cầu chính.

Một nhà ngoại giao Trung Đông cho biết trong điều kiện giấu tên rằng, có một điều đáng thất vọng về Mỹ là nền chính trị trong nước không thể đoán trước và vấn đề tư duy ngắn hạn trong việc định hình chính sách. Sự thay đổi mạnh mẽ về chính sách trong thập kỷ qua - từ Tổng thống Barack Obama đến Tổng thống Donald Trump và bây giờ là Joe Biden - đã làm tăng thêm cảm giác không chắc chắn.

Các tài liệu bị rò rỉ chỉ ra rằng ngay cả khi các quốc gia Trung Đông nhận được hàng tỷ USD viện trợ an ninh của Mỹ, họ cũng không sẵn sàng đi theo sự lãnh đạo của Washington. Hiện tất cả nội dung của tài liệu bị rò rỉ vẫn chưa được xác minh, nhưng Nhà Trắng không phủ nhận rằng có thông tin chính xác trong đó.

Một quan chức cấp cao của chính quyền Biden cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng không có giao dịch nào như vậy của Ai Cập với Nga đã diễn ra. Quan chức này nói: “Ngoài Iran, không có quốc gia Trung Đông nào đang cung cấp vũ khí cho Nga trong cuộc xung đột ở Ukraine.

Tuy nhiên, các quan chức Mỹ không bình luận cụ thể về việc liệu Tổng thống Sisi có thực hiện bất kỳ bước nào để biến một kế hoạch như vậy thành hiện thực hay không.

Một tài liệu khác mô tả các sĩ quan tình báo Nga cho biết họ đã thuyết phục UAE “hợp tác đối phó với các cơ quan tình báo của Mỹ và Anh”. Trong một tuyên bố với AP, UAE gọi những tuyên bố liên quan đến các đặc vụ Nga là “hoàn toàn sai sự thật”.

Một tài liệu nữa đề cập đến UAE, mô tả cách quốc gia nhỏ bé nhưng giàu có này đàm phán với một công ty Nga để xây dựng một trung tâm bảo trì khu vực cho các hệ thống vũ khí của UAE. Đại sứ UAE tại Washington đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Trong khi đó, Chính quyền Biden gần đây đã gọi UAE là "điểm nóng trốn tránh lệnh trừng phạt của Nga". Elizabeth Rosenberg, một quan chức hàng đầu của Bộ Tài chính Mỹ, đã cáo buộc vào đầu tháng 3 năm nay rằng “từ tháng 6 đến tháng 11/2022, các công ty của UAE đã xuất khẩu hơn 5 triệu USD hàng hóa có nguồn gốc từ Mỹ, sang Nga, trong đó có các thiết bị bán dẫn".

Một số tài liệu bị rò rỉ cũng đề cập đến Israel, quốc gia nhận được gần 4 tỷ USD viện trợ an ninh của Mỹ mỗi năm. Tài liệu lưu ý rằng Israel đang cố gắng cân bằng mối quan hệ giữa Mỹ và Nga vì nước này cần Nga "làm ngơ" khi Israel ném bom các địa điểm ở Syria có liên quan đến Iran.

Bất chấp mối quan hệ lâu đời, căng thẳng Mỹ - Israel đã tăng lên bất thường trong những tháng gần đây khi một chính phủ cực hữu ở Israel cố gắng thông qua các luật mà nhiều người nước này lo ngại sẽ làm suy yếu nền dân chủ của họ.

Nhưng cách tiếp cận của chính quyền Biden đối với Trung Đông lại chủ yếu dựa vào việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Israel và củng cố các mối quan hệ kinh tế, ngoại giao và các mối quan hệ khác giữa Israel và các nước láng giềng Arập.

Mặc dù trong khi nhiều quốc gia Trung Đông đã bỏ phiếu cho các nghị quyết của Liên hợp quốc phản đối chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, phần lớn họ tránh áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Điện Kremlin hoặc cắt giảm mạnh quan hệ với Moskva.

Ngoài ra, nhiều quốc gia cũng muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh, nước có ảnh hưởng trong khu vực chủ yếu là do kinh doanh và về mặt ngoại giao. Amy Hawthorne, nhà phân tích về dân chủ Trung Đông, nhận định: “Hiện nhiều nhà lãnh đạo Trung Đông chia sẻ một số mối quan điểm mang tính ý thức hệ với Nga và Trung Quốc - họ có thể nhìn thế giới giống như cách nhìn của Bắc Kinh hay Moskva thay vì cách nhìn của các nhà lãnh đạo Mỹ”.

Nguồn: baotintuc.vn

2. Tổng thống Algeria kêu gọi cách tiếp cận quốc tế thống nhất để chấm dứt xung đột ở Sudan

Tổng thống Tebboune, người cũng chủ trì Hội nghị thượng đỉnh Liên đoàn Arab đã gửi thông điệp tới Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ), Chủ tịch đương nhiệm của Liên minh châu Phi (AU) và Thư ký điều hành của Cơ quan liên chính phủ về phát triển (IGAD) liên quan đến vấn đề trên, trong đó nhà lãnh đạo này kêu gọi hành động khẩn cấp và tập thể để ngăn chặn sự leo thang và chấm dứt cuộc chiến giữa các phe phái ở Sudan.

Trong các thông điệp được gửi đi, ông Tebboune nhấn mạnh sự cần thiết phải ưu tiên đối thoại để giải quyết những mâu thuẫn giữa các phe phái ở Sudan, đồng thời đề xuất "cách tiếp cận thống nhất" của các tổ chức liên quan để giúp Sudan vượt qua cuộc khủng hoảng hiện tại và thiết lập kỷ nguyên mới hòa bình, hòa hợp và ổn định. Ông cho biết Algeria sẵn sàng hợp tác với các đối tác khu vực và quốc tế trong cách tiếp cận thống nhất để giúp Sudan vượt qua cuộc khủng hoảng hiện nay và thiết lập môi trường hòa bình, cũng như ổn định cho người dân của quốc gia này.

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh xung đột vẫn tiếp tục ở thủ đô Khartoum của Sudan bất chấp lệnh ngừng bắn trong 24 giờ giữa quân đội Sudan và Các Lực lượng phản ứng nhanh (RSF). 

Các cuộc giao tranh giữa quân đội Sudan và RSF đã khiến hơn 200 người thiệt mạng và hơn 1.800 người bị thương. Các nước láng giềng Ai Cập và CH Chad đã đóng cửa biên giới với nước này, trong khi các hãng hàng không của Ai Cập, Saudi Arabia và Qatar đã ngừng các chuyến bay tới Sudan. AU, Liên đoàn Arab (AL), IGAD và cộng đồng quốc tế đã lên tiếng chỉ trích bạo lực và kêu gọi các bên đối thoại nhằm tìm ra giải pháp cho cuộc khủng hoảng hiện nay. Ai Cập và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đang thúc đẩy các nỗ lực trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn tại Sudan.

Nguồn: baotintuc.vn

3. G7 phản đối "hoạt động quân sự hóa" của Trung Quốc ở Biển Đông

Các nhà ngoại giao hàng đầu G7 nêu rõ: "Không có cơ sở pháp lý nào cho các tuyên bố chủ quyền biển rộng lớn của Trung Quốc ở Biển Đông và chúng tôi phản đối các hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc".

Ngày 18/4, các Ngoại trưởng Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã kêu gọi "chấm dứt bạo lực ngay lập tức" tại Sudan, sau khi các cuộc đụng độ giữa quân đội nước này và Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) đã khiến gần 200 người thiệt mạng.

Trong tuyên bố chung đưa ra sau cuộc họp tại thị trấn Karuizawa (thuộc tỉnh Nagano, miền Trung Nhật Bản), các Ngoại trưởng G7 nhấn mạnh các bên cần chấm dứt những hành động thù địch ngay lập tức mà không cần điều kiện tiên quyết nào.

Các Ngoại trưởng cũng cảnh báo các cuộc giao tranh đe dọa tới an ninh và sự an toàn của người dân Sudan, đồng thời làm suy yếu các nỗ lực khôi phục quá trình chuyển đổi dân chủ của nước này.

Nhóm G7 kêu gọi các bên nhanh chóng quay trở lại đàm phán và thực hiện các bước tích cực để giảm căng thẳng và đảm bảo an toàn cho tất cả người dân, bao gồm cả nhân viên ngoại giao và nhân viên cứu trợ nhân đạo.

Kết thúc cuộc họp kéo dài 3 ngày này, các nhà ngoại giao hàng đầu của G7 không công bố biện pháp trừng phạt mới nào đối với Nga liên quan chiến dịch quân sự tại Ukraine. Tuy nhiên, G7 tuyên bố sẽ tăng cường phối hợp để ngăn chặn các nước giúp Nga trốn tránh các biện pháp trừng phạt và mua vũ khí phục vụ cho cuộc chiến.

Liên quan các vụ phóng thử tên lửa của Triều Tiên, các Ngoại trưởng G7 yêu cầu Bình Nhưỡng kiềm chế các hành động có nguy cơ gây bất ổn trong khu vực, không tiến hành thêm các vụ thử hạt nhân và phóng tên lửa đạn đạo.

G7 cũng phản đối "hoạt động quân sự hóa" của Trung Quốc ở Biển Đông.

Các nhà ngoại giao hàng đầu G7 nêu rõ: "Không có cơ sở pháp lý nào cho các tuyên bố chủ quyền biển rộng lớn của Trung Quốc ở Biển Đông và chúng tôi phản đối các hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc trong khu vực này".

Về tình hình Afghanistan, các Ngoại trưởng G7 yêu cầu chính quyền Taliban "đảo ngược ngay lập tức" lệnh cấm phụ nữ ở Afghanistan làm việc cho các tổ chức phi chính phủ và Liên hợp quốc. G7 cũng chỉ trích việc Taliban "vi phạm nhân quyền của phụ nữ và trẻ em gái một cách có hệ thống cũng như phân biệt đối xử đối với các thành viên thuộc sắc tộc thiểu số và các tôn giáo khác".

Trước đó, trong 3 ngày nhóm họp tại Karuizawa, các Ngoại trưởng G7 đã thảo luận nhiều vấn đề nóng trong bối cảnh những thách thức hiện nay đang đe dọa sự đoàn kết của nhóm. Các quan chức ngoại giao G7 cũng đã thảo luận về an ninh năng lượng và lương thực, cũng như tăng cường cam kết với các quốc gia Nam bán cầu.

Nguồn: tuyengiao.vn/thegioi