Mục đích là để tăng cường kiểm soát, xử lý việc sản xuất, kinh doanh (SXKD) thực phẩm giả, kém chất lượng, phòng chống ngộ độc thực phẩm, đảm bảo sức khỏe cho người dân. Nhân đây, chúng tôi xin điểm lại một số vấn đề trong các đợt kiểm tra ATTP vừa qua để thấy rằng, việc đảm bảo ATTP trong SXKD thực phẩm hiện nay là rất cấp thiết.

Cùng tham gia với đoàn kiểm tra liên ngành về ATTP do Sở Công Thương chủ trì trong dịp tết Nguyên đán Canh Tý và lễ hội Xuân 2020, chúng tôi mới cảm nhận rõ hơn vì sao việc bảo đảm vệ sinh ATTP luôn là vấn đề “nóng”, được xã hội đặc biệt quan tâm. Trong số 45 cơ sở SXKD được kiểm tra tại hai huyện Châu Thành, Trà Cú và thành phố Trà Vinh, có 11 trường hợp bị phát hiện tồn tại, vi phạm với các lỗi phổ biến như: chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP hoặc bản cam kết SXKD đảm bảo ATTP; không có giấy chứng nhận kiến thức ATTP, giấy khám sức khỏe hoặc có nhưng đã hết hạn; kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc kinh doanh thực phẩm nhập khẩu không có tem, nhãn phụ bằng tiếng Việt…

Một điều đáng lo ngại, đó chính là nhận thức một cách “vô tư” của những người trong cuộc. Khi đoàn kiểm tra yêu cầu cung cấp và nhắc nhở vì giấy khám sức khỏe đã hết hạn, một chủ cơ sở sản xuất hủ tiếu ở huyện Châu Thành biện minh “nếu không đủ sức khỏe thì sao tôi vẫn làm công việc được hàng ngày và làm đến ngày nay?”, đồng thời cho rằng “khám sức khỏe chỉ là thủ tục, hình thức”. Chỉ đến khi được giải thích cặn kẽ và cho biết đây là quy định bắt buộc, nếu không kịp thời bổ sung khi hậu kiểm sẽ xử lý nghiêm khắc thì chủ cơ sở mới ghi nhận và ký biên bản cam kết khắc phục. Còn tại một cơ sở sản xuất hủ tiếu khác, dù đã được huyện kiểm tra và nhắc nhở từ 4 tháng trước đó nhưng đến khi đoàn của tỉnh kiểm tra cơ sở vẫn chưa khắc phục bất cứ tồn tại, hạn chế theo yêu cầu, “vì mấy giấy tờ của đoàn kiểm tra con tôi giữ, tôi thì không biết chữ nên không biết phải làm thế nào”, chủ cơ sở vô tư cho biết. Trong khi đó, vào đợt kiểm tra ATTP dịp Tết Trung thu năm 2020, theo phản ánh của một tiệm tạp hóa tại Càng Long, chúng tôi tìm đến cơ sở sản xuất bánh, kẹo trên địa bàn thành phố Trà Vinh, khi đoàn kiểm tra đặt vấn đề vì sao mặt hàng còn trong thời hạn sử dụng nhưng đã lên mốc thì được chủ cơ sở trả lời “do sợ để thời hạn sử dụng ngắn các tiệm tạp hóa sẽ không lấy sản phẩm nên để dài ngày”. Còn việc sản phẩm bị mốc, theo chủ cơ sở “có lẽ do tiệm tạp hóa bảo quản không tốt”???.

Trao đổi với chúng tôi, bà Dương Thị Thương, Chánh Thanh tra Sở Công Thương chi biết: Mặc dù các cơ sở SXKD đều được các cấp, các ngành tổ chức tập huấn về kiến thức vệ sinh ATTP và hướng dẫn về các điều kiện, thủ tục cần thiết cho hoạt động SXKD nhưng nhận thức của các chủ cơ sở còn hạn chế, ý thức chấp hành pháp luật chưa cao, từ đó mà qua mỗi lần thanh tra, kiểm tra đều phát hiện nhiều cơ sở vi phạm quy định về vệ sinh ATTP. Và trong đợt kiểm tra dịp tết Nguyên đán năm 2020, dù 06/06 mẫu thực phẩm được lấy đi kiểm nghiệm tại Viện Y tế công cộng Thành phố Hồ Chí Minh đều đạt nhưng cũng có đến 11 cơ sở vi phạm với các hành vi như đã nêu trên, trong đó 07 trường hợp được cho làm cam kết không tái phạm và 04 cơ sở bị xử phạt với số tiền hơn 30 triệu đồng, đặc biệt, có 01 trường hợp bị xử phạt với số tiền 25 triệu đồng vì chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP dù trước đó đã được đoàn kiểm tra huyện nhắc nhở đến 03 lần. “Rõ ràng nhận thức của chủ cơ sở kinh doanh chưa tốt nên còn xem nhẹ công tác kiểm tra, nhắc nhở của ngành chức năng dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật, không chỉ một mà đã nhiều lần, vì vậy phải xử lý thật nghiêm khắc để răn đe”, bà Dương Thị Thương chia sẻ.  

Xuất phát từ yêu cầu bức thiết của thực tiễn, năm 2016, Ban Thường trực UBMTTQ Việt Nam và UBND tỉnh ký kết kế hoạch phối hợp về vận động và giám sát bảo đảm ATTP trên địa bàn tỉnh, theo đó, một trong những mục tiêu của kế hoạch là “tất cả các xã được công nhận nông thôn mới và phường, thị trấn được công nhận đô thị văn minh phải đạt tiêu chí an toàn thực phẩm”. Để thực hiện mục tiêu đó, bà Nguyễn Thị Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh cho biết đã và sẽ tiếp tục quán triệt nâng cao vai trò, trách nhiệm của MTTQ Việt Nam các cấp trong công tác phối hợp với chính quyền và các đoàn thể chính trị - xã hội tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân về đảm bảo ATTP, để mỗi người dân là một kênh trong công tác tuyên truyền, giám sát đảm bảo ATTP ở từng địa phương, khu dân cư; đồng thời thực hiện chặt chẽ việc lấy ý kiến sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh đối với các địa phương trước khi được công nhận, trong đó đặc biệt chú ý đến tiêu chí đảm bảo về ATTP.

Để thực hiện kế hoạch của Ban Chỉ đạo liên ngành về triển khai công tác bảo đảm vệ sinh ATTP dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu và mùa Lễ hội Xuân 2021, Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh cho biết đã yêu cầu MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh phối hợp các ngành chức năng và các tổ chức thành viên thực hiện tốt công tác truyền thông về bảo đảm ATTP cho nhà quản lý, người SXKD và người tiêu dùng về SXKD thực phẩm theo pháp luật. Phối hợp phổ biến các quy định về ATTP, kiến thức về ATTP; huy động toàn xã hội tham gia phòng ngừa, đấu tranh với việc SXKD thực phẩm giả, kém chất lượng. Tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra về ATTP cùng các ngành chức năng nhằm kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong SXKD thực phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, để mọi người cùng hưởng một cái Tết cố truyền của dân tộc vui tươi, an lành và hạnh phúc.

Sở Công Thương kiểm tra ATTP tại một cơ sở sản xuất bánh kẹo trên địa bàn thành phố Trà Vinh trong năm 2020.

                                                                                      Phương Anh